Cơn bão giáp trạng: Dấu hiệu nhận biết tình trạng nguy kịch và phương pháp điều trị
Cơn bão giáp trạng (hay còn gọi là cường giáp kịch phát) là tình trạng ngộ độc giáp xuất hiện đột ngột, kịch phát do mất bù cương giáp, gây nguy hiểm đến tính mạng và yêu cầu can thiệp y tế khẩn cấp. Mặc dù hiếm gặp, nhưng khi xảy ra người bệnh phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời. Nhận biết các dấu hiệu và chẩn đoán phát hiện sớm cơn bão giáp trạng giúp điều trị kịp thời giúp hạn chế nguy cơ tử vong.
Cơn bão giáp trạng thường xuất hiện ở những bệnh nhân phẫu thuật tuyến
giáp, tuyến cận giáp hoặc bị chấn thương, nhiễm trùng, sau sinh. Bão giáp trạng
cũng có thể xảy ra ở những bệnh nhân cường giáp (do bệnh Basedow, bướu giáp, u
tuyến giáp) tiến triển lâu ngày nhưng không được chẩn đoán và điều trị phù hợp,
đầy đủ và kịp thời. Một số tác nhân gây bão giáp trạng gồm:
• Sau phẫu thuật tuyến giáp, chấn thương, stress, cảm xúc.
• Bệnh nhân cường giáp không được điều trị, hoặc điều trị không đầy đủ
lại bị thêm stress, nhiễm trùng như: Viêm não, viêm màng não, các nhiễm trùng
khác; hoặc bệnh nặng trầm trọng, thai độc, sinh con, sờ nắn tuyến giáp nhiều...
• Ở một số bệnh nhân nhạy cảm, sự gia tăng hormone trong máu do ngưng
thuốc kháng giáp sớm, do sử dụng I131, các thuốc có chứa iod, dùng hormone giáp
quá liều.
Các triệu chứng cảnh báo cơn bão giáp trạng
• Dấu hiệu toàn thân: Sốt cao trên 39 độ C, thậm chí có thể lên đến 41
độ C, đổ mồ hôi nhiều gây mất nước.
• Dấu hiệu thần kinh: Rối loạn cảm xúc, kích động, loạn thần, hôn mê.
• Dấu hiệu tim mạch: Thở nhanh, thở gấp, tim đập nhanh (>140
lần/phút), rối loạn nhịp tim, rung nhĩ, suy tim xung huyết (thường gặp ở người
già). Huyết áp không ổn định, trường hợp hạ huyết áp có thể dẫn đến hậu quả
xấu. Cường giáp kịch phát nếu không được xử trí và điều trị có thể dẫn đến suy
tim, tử vong trong tình trạng phù phổi cấp, suy tim xung huyết, trụy tim mạch.
• Dấu hiệu tiêu hóa: Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy. Kèm theo
tiêu hóa là biểu hiện vàng da, tế bào gan bị hoại tử hoặc xung huyết tế bào
gan.
• Dấu hiệu nhược cơ: Chủ yếu là các cơ trung tâm, nhưng nếu nặng bệnh
nhân có thể bị nhược cơ các cơ đầu chi, cơ mặt và cơ thân, co kéo cơ mi.
Bên cạnh các dấu hiệu nhận biết, bác sĩ sẽ chẩn đoán cơn bão giáp trạng
dựa trên nồng độ hormone tuyến giáp của người bệnh
Bệnh nhân mắc cơn bão giáp trạng được điều trị kịp thời tại Bệnh viện Bãi Cháy
Bác sĩ Nguyễn Lan Hương, khoa Hồi sức tích cực và Chống độc, Bệnh viện
Bãi Cháy Quảng Ninh cho biết: Cơn bão giáp trạng hay còn gọi là cơn cường giáp
kịch phát cũng khá hiếm gặp là một tình trạng mất bù của cường giáp dẫn đến ngộ
độc giáp kịch phát gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh nếu không được
phát hiện và xử trí kịp thời có thể gây nguy cơ tử vong cao cho người bệnh.
Nếu không điều trị có thể đưa đến suy tim, phù phổi, trụy mạch, hôn mê,
tử vong trong vòng 72 giờ. Việc điều trị cường giáp phụ thuộc vào tuổi tác của
bệnh nhân, nguyên nhân, mức độ nặng và các bệnh lý đi kèm khác. Cơn bão giáp
cần được điều trị cấp cứu, thường được thực hiện tại các đơn vị hồi sức tích
cực. Trong nhiều trường hợp, biện pháp điều trị chính xác sẽ cải thiện được
triệu chứng của cơn bão giáp trong vòng 24 giờ. Thời gian hồi phục phụ thuộc và
các yếu tố cá nhân gây ra cơn bão giáp và có thể kéo dài một tuần.
Một số phương pháp điều trị bao gồm như: Hồi sức tích cực, phục hồi và
duy trì sinh hiệu; Ức chế sự tổng hợp và phóng thích Hormon bằng thuốc kháng
giáp tổng hợp, dung dịch Iod, Thuốc chẹn Beta để kiểm soát các triệu chứng tim
mạch…; Tìm và điều trị các yếu tố thuận lợi - Điều trị kháng sinh nếu nghi có
nhiễm trùng… Cơn bão giáp có thể kéo dài 1-8 ngày, trung bình là 3 ngày. Nếu
điều trị kinh điển không đem lại kết quả, có thể phải dùng đến lọc màng bụng,
lọc máu để lấy bớt hormone…
Ngoài việc tuân thủ điều trị, bệnh nhân cường giáp cũng có thể làm giảm
triệu chứng bằng việc ăn uống lành mạnh, tập thể dục, và kiểm soát stress ở mức
thấp nhất có thể. Tuy nhiên cách tốt nhất để phòng ngừa cơn bão giáp vẫn là
phải xác định được nguyên nhân và điều trị chính xác.
Việc điều trị đúng rất quan trọng để đảm bảo được các chức năng của cơ
thể hoạt động bình thường ngoài ra còn ngăn ngừa cơn bão giáp.
Bệnh nhân có thể ngăn ngừa cơn bão giáp bằng cách điều trị và kiểm soát cường giác cũng như tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.
MT